Bir Rüyayı Gerçekleştirmek

Konu dergilerden açılmışken geçen haftalarda okuduğum bir dergideki
yazıdan da bahsetmeye niyetlendiğimi ancak sonradan unuttuğumu
hatırladım;

İZ Dergisi'nin Şubat ayında yayınlanan 8.sayısında Edward Ruch'un "FSA
(Farm Security Administration), Bir Rüyayı Gerçekleştirmek" başlıklı
bir yazısı, daha doğrusu "Fotoğraf"ın etkisini dünyaya gösteren en
önemli çalışmalardan birisi üzerine yazdığı yazı ve seçilmiş
fotoğraflardan bahsedeceğim. 1930'lu yıllarda Amerikan Tarım Güvenlik
İdaresi (FSA) "Amerikan Rüyası" modeli paralelinde "Kırsal kesim
yaşamının özendirilmesi" amacıyla bir grup fotoğrafçıdan ülkenin
kırsal kesimlerinde çalışmalar yapmalarını ister. Yazının gidişatından
bu çalışmanın ülkenin genelindeki insanlara bu bölgelerdeki şenlikli
hayatı göstermek ve özendirmek olduğunu anlarız. Ancak proje hayata
geçtiğinde aralarında Arthur Rothstein, Walker Evans, Theodor Jung,
Jack Delano gibi isimlerin de bulunduğu 14 fotoğrafçı yazıda
söylendiği şekliyle "ahlaklı" davranırlar ve resmi ideoloji söylemine
rağmen kırsal kesimin gerçeklerini -yine yazıda belirtildiği şekilde-
yoksulluk, acı ve trajediyi ortaya koyarlar. Kendilerine yapılan "Çok
ileri gittiniz" uyarılarına rağmen bildikleri yolda ilerlerler ve
fotoğraflarının özneleri olarak "Büyük ekonomik buhranı yaşayıp
kentlerde tutunamamış, ırk ayrımcılığı gibi bir problemle karşı
karşıya kalmış ve toprakla uğraşan" ve "Amerikan rüyası" ile uzaktan
yakından alakası olmayan insanları seçerler. -Yazıya göre- 88.000'i
Kongre Kütüphane'sinde olmak üzere 100.000'den fazla fotoğraftan
oluşan bu çalışma fotoğrafın etkisi ve gücüyle ülkenin kırsal
bölgelerine yaşanan gerçeği gözler önüne sermiştir.

"Neden fotoğraf çekiyoruz" sorusuna verilecek belki de ilk cevaplardan
birisidir FSA arşivi, özellikle Dorothea Lange'in İZ dergisindeki bu
yazıda yayınlanan çalışmaları, saniyede 25 karede akıp giden
televizyon görüntüleriyle hipnotize edilmeye alışık beyinlere
"Fotoğraf"ın etkisini, "An"ın gerçekliğini anlatmak için bir adım
olabilir.

Bu arada Fikret Otyam'ın foto-röportajları da ayrı bir yazıyı
hakediyor diye kendi kendime buraya not düşüyorum.

Bir süredir düzenli olarak takip ettiğim İZ dergisinin yanı sıra bu
hafta yeni çıkan F: Fotoğraf Dergisi'nin ikinci sayısını da aldım,
bakalım onda hangi fotoğraflar ve yazılar beni bekliyor..?